Dieta wegańska charakteryzuje się całkowitym wykluczeniem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym mięsa, ryb, nabiału, jajek oraz miodu. Zamiast tego, opiera się na roślinnych źródłach białka, takich jak soja i jej przetwory (np. tofu), soczewica, ciecierzyca, groch i fasola.
Na czym polega dieta wegańska?
Weganizm to odmiana wegetarianizmu, która skupia się na spożywaniu wyłącznie roślinnych produktów. Dieta wegańska bazuje na:
Warzywach i owocach
Roślinach strączkowych (soja, soczewica, ciecierzyca, groch, fasola)
Produktach zbożowych i pseudozbożach (komosa ryżowa, amarantus, teff)
Orzechach, migdałach, nasionach, pestkach i olejach roślinnych
Korzyści zdrowotne
Stosowanie diety wegańskiej może przynosić liczne korzyści zdrowotne. Badania wykazują, że może ona zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, otyłości, cukrzycy typu 2 i niektórych nowotworów. Dieta ta sprzyja również obniżeniu poziomu glukozy, insuliny, cholesterolu LDL, trójglicerydów i markerów stanu zapalnego we krwi.
Źródła białka
Wegańskie źródła białka to głównie rośliny strączkowe, tofu, tempeh, seitan oraz sojowe napoje i jogurty. Sportowcy mogą sięgać po odżywki białkowe, takie jak izolat białka sojowego czy białko grochu.
Źródła węglowodanów
Dieta wegańska bogata jest w warzywa skrobiowe (ziemniaki, bataty), owoce świeże i suszone, ryż, pieczywo pełnoziarniste, kasze, makarony oraz pseudozboża. Przetwory owocowe, takie jak dżemy i powidła, również są częścią tej diety.
Źródła tłuszczu
Główne źródła tłuszczu dla wegan to niesolone orzechy, nasiona (chia, słonecznik, mak, sezam), pestki dyni, hummus, masło orzechowe, awokado, oliwa z oliwek i olej rzepakowy tłoczony na zimno.
Potencjalne niedobory
Dieta wegańska może prowadzić do niedoborów białka, kwasów omega-3, witamin B12 i D, oraz minerałów takich jak wapń, żelazo, cynk, jod i selen. Dlatego ważne jest, aby weganie rozważali suplementację tych składników.
Przykładowy jednodniowy jadłospis
Śniadanie: Pieczywo żytnie z marchewkowym hummusem, pomidorem i szczypiorkiem
II śniadanie: Koktajl z jabłka, kiwi, banana, siemienia lnianego i napoju sojowego; pestki dyni na przekąskę
Obiad: Pełnoziarnisty makaron spaghetti z czerwoną soczewicą, marchwią, cebulą, czosnkiem i przecierem pomidorowym
Podwieczorek: Budyń waniliowy na napoju owsianym ze świeżymi truskawkami
Kolacja: Sałatka z rukoli, tofu, komosy ryżowej, pomidorków koktajlowych, rzodkiewki, nasion słonecznika, oliwy z oliwek i soku cytrynowego
Dieta wegańska, przy odpowiednim zbilansowaniu, może być zdrowym i pełnowartościowym sposobem odżywiania, przynoszącym liczne korzyści zdrowotne.