Kiedyś nie lubiłam pesto. Moja pierwsza przygoda z tym sosem zakończyła się rozczarowaniem – kupiłam gotowe, sklepowe pesto, spróbowałam i uznałam, że to kompletnie nie dla mnie. Smak był płaski, tłusty, brakowało w nim tej świeżości, o której tyle się mówiło. Przez długi czas nie wracałam do tematu, aż pewnego dnia trafiłam na przepis wprost z Ligurii. To było odkrycie.
Wystarczyło kilka minut ucierania w moździerzu i pierwsza próba smakowa, żeby zrozumieć, jak bardzo się myliłam. Domowe pesto alla Genovese nie ma nic wspólnego z wersjami, które można znaleźć w supermarketach. Sklepowe pesto często zawiera olej słonecznikowy zamiast oliwy, nerkowce zamiast orzeszków pinii i bliżej nieokreślony „ser”, który z owczym pecorino ma niewiele wspólnego. To właśnie składniki decydują o tym, czy pesto będzie autentyczne i pełne smaku, czy tylko jego słabym cieniem.
Pesto alla Genovese to coś więcej niż sos – to kwintesencja włoskiej filozofii gotowania, w której najprostsze składniki, jeśli są najwyższej jakości, tworzą coś wyjątkowego. Włosi traktują je z niemal religijną czcią – do tego stopnia, że prawdziwe, genueńskie pesto zostało wpisane na listę Chronionych Oznaczeń Geograficznych. W Ligurii uważa się, że najlepsze pesto to takie, które przygotowuje się w marmurowym moździerzu, bo tylko wtedy bazylia uwalnia swoje olejki eteryczne bez utraty świeżego aromatu.
Ciekawostki, których mogłeś nie znać
Pesto alla Genovese wywodzi się z tradycji starożytnych Rzymian, którzy przygotowywali podobny sos zwany moretum, w którym czosnek, zioła i ser ucierano na pastę. Samo słowo „pesto” pochodzi od włoskiego czasownika pestare, co oznacza „miażdżyć” – i to właśnie ta technika odróżnia oryginalne pesto od jego masowo produkowanych wersji.
W Ligurii mówi się, że pesto smakuje najlepiej z makaronem trofie, który dzięki swojej spiralnej strukturze doskonale chwyta sos. Jednak Włosi nie ograniczają się tylko do makaronu – pesto można podawać także z bruschettą, dodawać do zup (np. klasycznej liguryjskiej minestrone) albo wykorzystać jako sos do pieczonych warzyw.
Przepis: Pesto alla Genovese
Składniki
- 50 g świeżej bazylii (najlepiej liguryjskiej)
- 30 g orzeszków pinii
- 50 g Parmigiano Reggiano, drobno startego
- 20 g Pecorino Sardo, drobno startego
- 1 mały ząbek czosnku
- 100 ml oliwy extra vergine
- 1/2 łyżeczki soli morskiej
Przygotowanie
Bazylia powinna być sucha – jeśli była myta, trzeba ją delikatnie osuszyć. W marmurowym moździerzu rozetrzeć czosnek z solą, aż powstanie kremowa pasta. Następnie dodać orzeszki pinii i dalej ucierać, aż uzyskamy lekko grudkowatą konsystencję. Stopniowo dodawać bazylię, rozcierając liście okrężnymi ruchami, aby wydobyć ich aromatyczne olejki.
Kiedy masa stanie się intensywnie zielona i zacznie przypominać pastę, dodać starte sery, kontynuując ucieranie. Na koniec, cienką strużką, wlewać oliwę, cały czas mieszając, aby uzyskać aksamitną, lecz nie całkowicie gładką konsystencję.
Podawać najlepiej od razu, wymieszane z gorącym makaronem trofie, który dzięki swojej strukturze idealnie zatrzymuje sos. Jeśli trzeba przechować pesto, należy przełożyć je do słoika i pokryć cienką warstwą oliwy – dzięki temu zachowa świeżość i kolor na dłużej.
Z czym podać pesto alla Genovese?
Najbardziej klasycznym daniem jest trofie al pesto – czyli makaron trofie wymieszany z pesto i często wzbogacony o gotowane ziemniaki i fasolkę szparagową. To połączenie wydaje się nietypowe, ale w Ligurii to prawdziwa klasyka.
Innym fantastycznym sposobem na wykorzystanie pesto jest bruschetta. Na chrupiącym, podpieczonym chlebie pesto smakuje zupełnie inaczej niż w połączeniu z makaronem – bardziej intensywnie, bardziej kremowo. Jeśli planujesz użyć pesto do bruschetty, warto dodać do niego mniej oliwy, aby miało bardziej zwartą konsystencję.
Świetnym pomysłem jest też dodanie pesto do zup. W Ligurii popularna jest minestrone z łyżką pesto, które nadaje jej niezwykłej głębi smaku. Możesz też spróbować dodać odrobinę pesto do grillowanych warzyw, pieczonych ziemniaków albo nawet wymieszać je z jogurtem, tworząc aromatyczny dip.
Dlaczego warto zrobić domowe pesto?
Bo to zupełnie inne doświadczenie niż kupno gotowego słoika. Kiedy ucierasz składniki w moździerzu, czujesz pod palcami, jak zmieniają się w aksamitną, pachnącą pastę. Zapach bazylii unosi się w powietrzu, oliwa nabiera głębokiego smaku, a każdy kęs gotowego pesto przypomina o słońcu, Ligurii i włoskiej miłości do prostoty.
Domowe pesto jest zdrowsze, świeższe i bardziej intensywne. Możesz eksperymentować z proporcjami serów, ilością czosnku czy teksturą, dostosowując je do swojego gustu. I co najważniejsze – kiedy raz spróbujesz prawdziwego, świeżego pesto, nigdy więcej nie spojrzysz na sklepowy słoik w ten sam sposób.
Więc jeśli do tej pory nie lubiłeś pesto – daj mu drugą szansę. Może, tak jak ja, odkryjesz w nim coś, czego wcześniej nie zauważyłeś.
